Het is begin december en ik loop over de Zaadmarkt in Zutphen. Mijn adem kringelt in wolkjes omhoog in de koude lucht, mijn handschoenen voelen iets te dun, maar de geur van warme stroopwafels op de achtergrond maakt alles goed. De zon hangt laag, er ligt een goudgele gloed over de oude gevels van de Hanzestad. De torens van de Walburgiskerk rijzen als silhouetten op tegen de lucht die nog net niet vol sneeuw lijkt te hangen. Zutphen in december is niet zomaar een bestemming – het is een gevoel. Het is traag wandelen door de Diefgeestsestraat, struinen langs boekwinkeltjes met oude houten vloeren, en jezelf verwarmen aan glühwein in een knusse horecazaak.
Maar eerlijk is eerlijk: de decemberkou in Nederland is niet mals, zeker niet voor wie van verder komt. En dus wil ik vandaag met jullie delen wat ik zélf meeneem wanneer ik in de wintermaand afreis naar mijn favoriete stad. Deze lijst is speciaal bedoeld voor wie Zutphen voor het eerst bezoekt. Ik vertel je niet alleen wat je moet meenemen, maar ook waarom, en hoe het je ervaring in deze stad letterlijk en figuurlijk warmer kan maken.
1. Een écht warme jas – niet zomaar een jasje
Laat ik meteen met de deur in huis vallen: onderschat de Nederlandse kou niet. Zutphen ligt aan de IJssel, en die rivier zorgt voor een extra ijzige wind in de wintermaanden. De eerste keer dat ik in december door het oude centrum liep met alleen een gewatteerd jack aan, kreeg ik het halverwege de markt al niet meer warm. Mijn handen deden pijn van de kou, de wind leek dwars door mijn jas heen te snijden, en ik eindigde die dag met een veel te lange koffiepauze in een café – puur om weer gevoel in mijn lijf te krijgen.
Mijn advies: neem een wind- en waterdichte winterjas mee, bij voorkeur gevoerd met dons of synthetische isolatie. Kies voor een model dat minstens tot over je heupen komt – dat maakt een wereld van verschil. En als je denkt “ach, ik ben toch een stadsbezoeker, ik hoef geen ski-jack aan” – denk dan nog eens goed na. Zutphen mag dan geen bergstad zijn, het voelt in december soms wél als een tochtige vallei. Zeker als je over de IJsselkade loopt of wanneer je op een bankje in het stadspark gaat zitten met een kop warme chocolademelk.
Merken zoals The North Face, Patagonia of zelfs C\&A Premium doen het hier uitstekend. Zelf heb ik een jas van Aigle – gevoerd, winddicht, en met een afneembare capuchon. Die capuchon bleek later goud waard tijdens een onverwachte sneeuwbui. En geloof me, je jas wordt je beste vriend terwijl je tussen de middeleeuwse gevels slentert.
Tip: draag eronder een fleece of wollen trui, en vergeet niet een warme sjaal – bij voorkeur eentje die je meerdere keren om je nek kunt slaan. Ik heb een favoriet exemplaar van merinowol dat ik alleen draag tijdens mijn Zutphen-trips in december. Die sjaal voelt inmiddels bijna als een talisman: zodra ik hem omdoe, weet ik dat ik op reis ben.
2. Warme, stevige schoenen – want Zutphen is een stad om te bewandelen
Zutphen is geen stad voor auto’s. Het historische centrum is grotendeels autovrij en dat is maar goed ook. Hier wil je lopen, verdwalen, en elke zijstraat verkennen. Je wil omhoog kijken, naar de gevels, de torens, de uithangborden, en je niet druk hoeven maken over verkeer. Dat betekent echter wél dat je voeten het echte werk doen. Stevige wandelschoenen of waterdichte enkellaarsjes met profielzool zijn geen luxe, maar een must.
Ik droeg ooit leren laarsjes zonder profiel tijdens een natte decemberdag en gleed bijna uit op de gladde keien van de Groenmarkt. Die stenen mogen dan prachtig historisch zijn, ze worden spekglad wanneer ze nat zijn – vooral rond de markthal of bij de fontein. Sindsdien zweer ik bij mijn Timberlands – stevig, warm, en nog stijlvol ook.
Als je liever iets lichter draagt, kies dan voor wandelschoenen met Gore-Tex voering. Die houden je voeten droog, zelfs wanneer je een ommetje maakt door het moerasgebied bij de uiterwaarden – iets wat ik overigens zeer kan aanraden als je even uit de stad wil stappen voor frisse lucht.
Een ander voordeel van goede schoenen: je voelt je vrijer. Je hoeft niet telkens te kijken waar je stapt, je kunt gewoon gaan. En dat is precies wat Zutphen verdient: aandachtloos ronddwalen, je laten leiden door het gevoel. Van de Spittaalstraat naar het Oude Bornhof, van de Broederenkerk naar de IJsselbrug. Met slechte schoenen voelt elke stap als een opgave, maar met het juiste paar – voelt de hele stad als een uitnodiging.
3. Lagen, lagen, lagen – de kunst van het slim kleden
In Zutphen kan het ’s ochtends vriezen en ’s middags 10 graden zijn. Binnen is het altijd warm (soms té warm), en buiten guur. De oplossing? Laagjes. Thermisch ondergoed, een trui, en daaroverheen je jas. Vergeet ook niet een sjaal, muts en handschoenen. Niet van die dunne modedingen, maar echt functioneel spul.
Mijn favoriete thermoshirts koop ik bij Decathlon.nl, waar je voor weinig geld écht degelijke spullen kunt krijgen. En vergeet niet: een warme sjaal kan ook dienstdoen als dekentje tijdens een treinrit.
4. Een dagrugzak – licht en functioneel
Zutphen is een stad voor dagjesmensen, maar dat betekent niet dat je met lege handen moet lopen. Een kleine, lichte rugzak is ideaal om je waterfles, snacks, camera en extra trui in te stoppen. Ik gebruik zelf een compact model van Fjällräven – duurzaam, waterafstotend en stijlvol.
Voor het plannen van dagtripjes of uitstapjes in de regio raad ik aan om via GetYourGuide.nl of Tiqets.com je tickets te reserveren voor bezienswaardigheden in de buurt zoals Bronkhorst of het Dickens Festijn in Deventer.
5. Een notitieboekje – want Zutphen inspireert
Misschien komt het door de boekenwinkels. Misschien door de rust. Maar Zutphen laat altijd iets los bij mij. Ik wil schrijven, tekenen, gedachten noteren. Daarom zit er standaard een Moleskine-notitieboekje in mijn tas.
De stad is zó fotogeniek – van de oude Librije tot de Berkelruïne – dat je gedachten vanzelf beginnen te stromen. Stop een pen en notitieboekje in je tas. Wie weet wat voor ideeën je daar opdoet, met zicht op de IJssel.
6. Reisstekker en powerbank – praktisch en nodig
Hoewel Nederland dezelfde stopcontacten gebruikt als Duitsland en België, merk ik dat veel internationale reizigers toch verrast worden. Zorg voor een EU-compatibele stekker, en belangrijker nog: een powerbank. De koude lucht vreet batterij en als je met Google Maps de stad verkent of veel foto’s maakt, ben je zo leeg.
Ik gebruik zelf een Anker PowerCore – klein maar krachtig. En neem ook een USB-kabel van minstens 1,5 meter mee. In sommige cafés zijn stopcontacten verstopt onder banken of tafels.
7. Snacks en herbruikbare waterfles – voor onderweg
De winkels in Zutphen zijn charmant, maar op zondag is veel gesloten. En tijdens het struinen wil je niet steeds een café in. Daarom: neem wat snacks mee (noten, fruitrepen) en een herbruikbare waterfles. Er zijn meerdere plekken waar je gratis kraanwater kunt bijvullen – Nederland is daar echt goed in.
Een aanrader voor wie onderweg toch iets wil proeven: probeer in de binnenstad een warme appelflap van Bakkerij Van Zuijlen – traditioneel, vers, en zó Zutphen.
8. Een goede camera of smartphone – want Zutphen is fotogeniek
Zutphen is een droom voor liefhebbers van fotografie. Elke hoek van de stad biedt een ander perspectief: een torentje, een bruggetje, een gevel met ornamenten. Mijn tip? Gebruik een camera of smartphone met nachtmodus, want in december wordt het vroeg donker – rond 16:30 uur is het al schemerig.
Heb je geen camera? Geen zorgen. Met een moderne iPhone of Samsung kom je al een heel eind. Zorg wel dat je opslagruimte hebt, want je gaat veel foto’s maken – geloof me.
9. Georganiseerde reis of zelf plannen? Mijn favoriete boekingsplatforms
Voor wie niet in Nederland woont of vanuit het buitenland Zutphen bezoekt, is het handig om alles van tevoren te boeken. Hier mijn persoonlijke favorieten:
- NSInternational.nl – voor treinreizen van Duitsland of België naar Nederland.
- Booking.com – de beste keuze voor accommodatie in Zutphen zelf, met veel opties van B\&B’s tot boutiquehotels.
- Voordeeluitjes.nl – verrassend goede deals voor hotelarrangementen, inclusief diner of fietsverhuur.
- Skyscanner.nl – onmisbaar om goedkope vluchten naar Schiphol, Eindhoven of Weeze te vinden.
- GetYourGuide.nl – voor tickets, stadswandelingen of musea in de regio.
Mijn favoriete overnachtingsplek? Hotel Broederenklooster – een prachtig gerestaureerd klooster midden in de stad, met warme dekens, historische sfeer en fantastisch ontbijt.
10. Een open hart – voor de magie van Zutphen
Misschien het allerbelangrijkste: neem je nieuwsgierigheid mee. Zutphen is geen stad van luid spektakel. Je moet haar traag benaderen, met aandacht. Je moet haar leren zien. Alleen dan opent ze zich. Ik liep ooit drie keer voorbij het poortje naar het Agneshof zonder te beseffen dat daarachter een oase van stilte en schoonheid lag. Maar toen ik het eenmaal vond, voelde ik iets wat ik zelden voel in een stad: thuis.
Zutphen in december is kil van temperatuur, maar warm van hart. De stad vraagt om laag tempo, dikke sokken, veel thee en lange wandelingen. En dus hoop ik dat mijn inpaklijst je helpt om voorbereid op pad te gaan – niet alleen met spullen, maar ook met verwachtingen. Laat je verrassen, laat je verwarmen, en vergeet vooral niet om te blijven kijken.
